Kiedy ubezpieczyciel wypłaci pieniądze z polisy na życie?

Ubezpieczenia na życie konstruowane są na okoliczność wystąpienia chorób oraz na ryzyko śmierci ubezpieczonego. Zazwyczaj suma ubezpieczenia np., z polisy PZU zapewnia wypłatę odszkodowania po śmierci rodzinie oraz bliskim, które opiewa na kwotę zarobków z około trzech lat.

Wypłata odszkodowania z polisy na życie w takiej wysokości zapewnić może komfort życia na poziomie w miarę niezmiennym przez pewien czas.

Z tego artykułu dowiesz się:

1. Kiedy nastąpi wypłata odszkodowania z ubezpieczenia na życie?
2. Jak ustalić trwały uszczerbek na zdrowiu?
3. Kogo chroni ubezpieczenie NNW?
4. Jakie są rodzaje polis na życie?
5. Czym są OWU?

Wypłata odszkodowania

Ubezpieczenia na życie chronią beneficjentów polisy w wypadku śmierci lub zawartych w umowie zdarzeń losowych (chorób, wypadków). Kryterium wieku odgrywa kluczową rolę w momencie zawarcia polisy. Im wcześniej przystępujemy do składek ubezpieczeniowych, tym mniejsza jest ich kwota. Dla ubezpieczyciela osoba młodsza ma mniejsze ryzyko zachorowań, a czas odkładania kwoty jest wydłużony. Wniosek jest prosty: ceny składek rosną wraz wiekiem. Nie jest to porada reklamowa, ale zdroworozsądkowa – z decyzją o zakupie polisy na życie nie kalkuluje się zwlekać.   

Warto też zrobić szczere ustalenia ze sobą. Oszacować na podstawie historii medycznej własnej i rodziny, jakie ryzyko chorób nam grozi. Wnioskując po swoim trybie życia, szacujemy ryzyko wypadków – podróże, środki lokomocji, kontuzjogenne sporty, ekstremalne przygody. Wówczas rozsądnie dobierzemy rozszerzenia polisy na życie lub doprecyzujemy jej zasady.

Wypłata odszkodowania z polisy na życie należy się beneficjentom – uposażonym w przypadku śmierci osoby bliskiej. W przypadku gdy śmierć jest następstwem wypadku komunikacyjnego o zadośćuczynienie bliskie osoby mogą się starać z OC sprawcy zdarzenia. Prawo takie przysługuje bliskim i krewnym ofiary (rodzicom, rodzeństwu, małżonkom, dzieciom, dziadkom, konkubentom).

Ubezpieczenia na życie w PZU zawierają opcję odszkodowania za śmierć rodzica z ubezpieczenia. Dziecko (lub dzieci) po śmierci ubezpieczanego otrzymują wypłaty comiesięcznej renty. Jest to możliwe np. w ramach ubezpieczenia PZU Start w Dorosłość (stan na lipiec 2019 r.) i mogą zawrzeć ją rodzice lub opiekunowie (lub nikt spokrewniony) poniżej 56 roku życia. Czas umowy to 5-25 lat, jej koniec to rok, w którym dziecko kończy 25 lat. Wiek ubezpieczającego też wyznacza koniec umowy – jest to graniczna data 75 lat.

Inny rodzaj renty dla dziecka to taka, która jest wypłacana po stwierdzeniu trwałej niepełnosprawności dziecka w wyniku nieszczęśliwego wypadku. Wówczas renta jest dożywotnia. Niepełnosprawność trwała jest określona jako stan niezdolności do samodzielnego funkcjonowania. Stała opieka jest obligatoryjna, a w przyszłości dziecko jako osoba już dorosła nie będzie w stanie podjąć pracy poza zakładami pracy chronionej.

Warto wskazać, że za śmierć rodzica z ubezpieczenia (lub po prostu ubezpieczającego) wypłacane są także odszkodowania jednorazowe.
Polisa na życie może zawierać szereg rozmaitych dodatkowych pakietów i zastrzeżeń. Przy konstruowaniu umowy pamiętajmy o sprawach dla nas najistotniejszych. Ubezpieczyciel może zaoferować:

• pomoc dla bliskich ubezpieczonego po jego śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku oraz wypłaty z polisy dla wskazanych osób,
• wsparcie dla bliskich po śmierci wskutek wypadku komunikacyjnego (oraz wypłaty z ubezpieczenia),
• pomoc (plus wypłata odszkodowania) dla bliskich po śmierci będącej następstwem wypadku przy pracy,
• wsparcie dla bliskich po śmierci wynikającej z konkretnej choroby (zawał serca, udar mózgu) oraz wypłacenie środków z ubezpieczenia,
• zabezpieczenie finansowe rodziny,
• wsparcie osieroconego dziecka (lub dzieci),
• wsparcie przy wypadku z udziałem dziecka/ gdy ofiarą jest dziecko,
• wsparcie, gdy osoba ubezpieczona jest ofiarą wypadku komunikacyjnego, wypadku w pracy (lub w drodze do/ z),
• zabezpieczenie finansowe oraz wsparcie partnera, małżonka na wypadek śmierci ubezpieczonego.

Wypłacone środki z polisy mogą też być zabezpieczeniem wydatków bieżących, w tym związanych z pokryciem kosztów pogrzebu.

Uszczerbek na zdrowiu – tabela

Poza sytuacją graniczną – śmiercią, ubezpieczenia są też wykupywane w celu zabezpieczenia przy wypadkach i w chorobach. Każdy ubezpieczyciel ma ustalone wartości przypisywane konkretnym uszczerbkom na zdrowiu i procentom określającym wypłaty z polisy. Są to tabele norm stosowane przy nieszczęśliwych wypadkach. Każda część ciała i konkretne choroby są potraktowane osobno i procentowo. Uwzględnia się ich funkcje, a także uszkodzenia i powikłania wynikające ze zdarzenia. Bada się uszczerbki na zdrowiu w sensie biologicznym i ich następstwa dla zdrowia i zdolności do pracy (zrozumiałe w przypadku, gdy orzeka się o wypłacaniu świadczeń z racji wypadku przy pracy, w drodze do lub z miejsca pracy, a także dotyczy to chorób zawodowych). Np. złamania żeber ze znacznym stopniem ograniczeniem ruchomości klatki piersiowej ubezpieczyciele oceniają na 25-40 procent. A zatem za złamanie żebra ubezpieczyciel może wypłacić 25 procent sumy ubezpieczenia. Jeżeli PZU zaniża odszkodowanie (lub inny Ubezpieczyciel), warto zweryfikować dokonane w toku likwidacji szkody ustalenia i złożyć w przewidzianym terminie odwołanie od decyzji.

Do takiej klasyfikacji nie należą zaburzenia w organizmie, które są wyuczoną umiejętnością lub czynnością, zastanymi już ograniczeniami do wykonywania zadań w pracy w konkretnym zawodzie. Tabele norm dla uszczerbków na zdrowiu są opisane rozlegle i powszechnie dostępne na stronach internetowych towarzystw ubezpieczeniowych. Tam też można się wczytać, co jest, a kiedy nie nieszczęśliwym wypadkiem/ zdarzeniem oraz jaki procent uszczerbku odpowiada konkretnym zdarzeniom.

Ubezpieczenie NNW

Ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków to kolejne zabezpieczenie wsparcia finansowego przy konkretnych zdarzeniach. Najpowszechniej ubezpieczenia NNW wykupywane są dla dzieci i młodzieży, by otoczyć je należytą i fachową pomocą, gdy będzie taka konieczność. Z reguły taka polisa działa całodobowo, nie tylko w Polsce, ale też i za granicami kraju, w okresie nauki i roku szkolnego, jak i wakacji, i w czasie wolnym. Ubezpieczenia przedszkolaków i uczniów są zgłaszane przez placówki szkolne, można też dziecko zabezpieczyć samodzielnie na wybranych warunkach.  Przy podpisywaniu ubezpieczenia NNW należy skontrolować, co ubezpieczyciel rozumie pod pojęciem nieszczęśliwego wypadku (zwichnięcia, upadki, rozbicie głowy). Dodatkowe opcje to zastrzeżenie odszkodowania w przypadkach:

• ataków epilepsji,
• omdleń,
• pogryzień, ukąszeń (wymagających hospitalizacji),
• złamań kości, zwichnięć,
• zachorowania na sepsę (oraz śmierci wynikającej z choroby),
• zawału serca lub krwotoku śródczaszkowego (lub śmierci będącej następstwem tych chorób),
• pomocy medycznej domowej, transportu,
• pomocy rehabilitacyjnej,
• zakupu sprzętów ortopedycznych i pomoc w ich transporcie,
• organizacji zajęć szkolnych w domu (jeśli dziecko w wyniku choroby nie może uczestniczyć w lekcjach w szkole)
• i wielu innych możliwych.

Ubezpieczenia NNW to popularne polisy nie tylko dla uczniów. Taki rodzaj „okazjonalnego” ubezpieczenia potrzebują także turyści – w postaci pakietów wycieczkowych lub indywidualnych. Posiadanie polisy NNW nie wyklucza roszczeń odszkodowania wobec sprawcy wypadku (np. w przypadku kolizji na drodze, z OC sprawcy).

Polisy indywidualne i grupowe

Rozterki z wyborem odpowiedniego ubezpieczyciela może pomóc rozwiać nasz pracodawca, oferując grupowe, pracownicze ubezpieczenia. Polisa pracownicza może być jedynym naszym zabezpieczeniem, albo też dodatkiem do polisy indywidualnej. Wówczas mamy zabezpieczenie podwójne, w przypadku jednego zdarzenia beneficjent uzyska właśnie podwójne wsparcie i odszkodowanie. Ubezpieczenia grupowe wobec śmierci beneficjenta zazębiają swoje zakresy z tymi indywidualnymi, stąd to nałożenie.

Mała przestroga: tak zwane grupówki generalnie opiewają na niższe kwoty odszkodowań i nie mają tak szerokiego zakresu. Są to ubezpieczenia nieobowiązkowe, od naszej woli zależy, czy je wykupimy. Często firmy same otaczają troską swoich zatrudnionych i wykupują je w swoim imieniu, w ramach benefitów wynikających z umowy o pracę.

Ubezpieczenia pracownicze

Wiele towarzystw ubezpieczeniowych oferuje szeroki wachlarz polis dla firm, uwzględniających ich branże i  zagrożenia wynikające z rodzaju pracy. Ubezpieczony w takim pakiecie firmowym pozostawia wsparcie finansowe bliskim na wypadek swojej śmierci. Pakiety dodatkowe rozszerzają zakres zdarzeń, które powodują wypłatę świadczeń, przykładowo: choroby, pobyt w szpitalu, wypadek. Pracownik i rodzina są zaopiekowani – małżonka lub dziecko również można objąć ubezpieczeniem. Wówczas ubezpieczyciel jest zobowiązany do wsparcia np. w przypadku okresu rekonwalescencji po operacji chirurgicznej, złamania kości, dłuższej hospitalizacji czy inwalidztwa.

Rozróżnienia dla małych, średnich firm oraz dużych i korporacyjnych są np. obecne w pakietach ubezpieczeniowych WARTY. Zakres ich ubezpieczeń to właśnie wyżej omawiane nieobowiązkowe grupowe polisy na życie, ubezpieczenia komunikacyjne (dla firm dysponujących flotą pojazdów) czy ubezpieczenia finansowe (zalecane przy przystępowaniu do przetargów). Pakiety znanych towarzystw są z reguły bardzo zindywidualizowane i elastyczne (podobnie w przypadku ubezpieczenia w PZU). Dogodną opcją jest możliwość kontynuacji swojego pakietu ubezpieczeniowego po zakończeniu stosunku pracy, po opuszczeniu firmy, na emeryturze etc. Umowa jest już indywidualna i ustalana na korzystnych warunkach.

OWU – co to?

Pod tym skrótem kryją się Ogólne Warunki Ubezpieczeń. To dokument stanowiący część umowy ubezpieczenia, zawiera istotne postanowienia umowy, warunki polisy. W OWU zapisane powinny być:

• obowiązki ubezpieczanego (płacenie składek) i ubezpieczyciela (zwrot kosztów leczenia, wypłacenie sumy ubezpieczenia) oraz ich konkretne warunki,
• zasady zawieranego ubezpieczenia: kto jest ubezpieczonym i na jaki okres,
• zakres, czyli na jakie zdarzenia opiewa umowa (wypadek, śmierć, choroba); dokładne wytyczne, czego dotyczy ubezpieczenie i w jakim obszarze działa (zakres zdarzeń ubezpieczeniowych).

W OWU ubezpieczyciel wyjaśnić powinien także istotne pojęcia, by nie doprowadzić do nieporozumień w pojmowaniu konkretnych chorób czy zdarzeń wypadkowych. Ogólne hasła choroby przewlekłej, wypadku, sportów ekstremalnych może prowadzić do różnych interpretacji. Wymagane jest zatem takie wyjaśnienie terminów, aby ich znaczenie było jednoznaczne. Dzięki temu beneficjent ubezpieczenia ma klarowną wiedzę, za co dokładnie zostanie wypłacone mu odszkodowanie. W OWU zawarte są również zastrzeżenia, które sytuacje wpływają na brak wypłaty odszkodowania, pomimo że początkowo zdarzenie jest objęte ochroną ubezpieczeniową. Najprostszym przykładem jest wypadek przy pracy pracownika, który był wówczas pod wpływem alkoholu. Zrozumiałe jest, że wówczas ubezpieczyciel nie ponosi polisowej odpowiedzialności, jednak zapis (nazywa się on wyłączeniem odpowiedzialności) w OWU musi się znaleźć.

Ważny zapis również dotyczy karencji. Oznacza on czas, w którym następuje okresowy brak odpowiedzialności ze strony ubezpieczyciela, a zatem nie są wypłacane należności wynikające z umowy. Czasem może dziwić brak automatycznego uruchomienia polisy, sam podpis i opłacenie nie oznacza, że jesteśmy chronieni ubezpieczeniem i to dopiero co wykupionym. Najczęściej okres karencji jest stosowany w ubezpieczeniach na urodzenie dziecka. Krótsza karencja (lub jej brak) jest stosowana w grupowych polisach na życie.

Zarówno zapisy dotyczące wyłączeń odpowiedzialności, jak również okresu karencji warto przyswoić i wnikliwie przeanalizować przed podpisaniem dokumentów z ubezpieczycielem. Towarzystwa ubezpieczeniowe umieszczają OWU na stronach internetowych jako istotny dokument do bacznej lektury.

Jeżeli mają Państwo jakiekolwiek wątpliwości dotyczące poruszanej tematyki, zapraszam do kontaktu mailowego lub telefonicznego.

Adwokat Klaudia Pierzchalska

Numer telefonu: +48 514 03 22 99
Adres e-mail: adwokat@pierzchalska.com