Budowa drogi, a wysokość odszkodowania

Ingerencja w infrastrukturę drogową może wywoływać skutki uboczne dla mieszkańców pobliża placów budowy lub remontowanych dróg. Czy za niedogodności bytowe lub zniszczony dom należy się rekompensata pieniężna? Jaka jest wysokość odszkodowania za uszkodzenia spowodowane przez wibracje wywołane budową drogi?

Jeżeli mają Państwo wątpliwości, zapraszam do kontaktu pod numerem telefonu
+48 514 03 22 99

Drgania przenoszone na budynki w sąsiedztwie dróg już istniejących

Nieruchomości znajdujące się w sąsiedztwie arterii komunikacyjnych, zwłaszcza tych, po których intensywnie poruszają się ciężkie pojazdy (samochody ciężarowe, autobusy) oraz blisko trakcji kolejowych i linii tramwajowych (w Warszawie do puli dołącza metro) narażone są na drgania powodowane ruchem pojazdów. To także źródło uciążliwych hałasów oraz fal, które rozchodzą się w gruncie, co ma wpływ na konstrukcje budynków – są w ten sposób pobudzone do drgania. Wspomniane oddziaływania dynamiczne na nieruchomości (oraz przebywających w nich ludzi) powinny więc być brane pod uwagę w obliczeniach do projektu i w diagnostyce budynku.

Odszkodowanie za pękające ściany i zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych

Jeżeli drgania przenoszone na budynek prowadzą do jego uszkodzenia możemy liczyć na stosowne odszkodowanie odpowiadające poniesionej szkodzie. Co do zasady roszczenie należy zgłosić do zarządcy drogi. Podobnie w przypadku nadmiernych hałasów generowanych przez pojazdy poruszające się po sąsiedniej drodze. Zniszczenie budynku wynikające z drgań przenoszonych z ruchu na drodze na budynek opiewają na kwoty nawet około 200 tysięcy złotych. Biegli oceniają wysokość odszkodowania, które ma pokryć koszty naprawy substancji budowlanej czy wyposażenia. Często ekspertyza dotyczy również oceny stopnia naruszenia dóbr osobistych (problemy ze zdrowiem, uporczywy hałas zakłócający sen, spokój, wypoczynek).

Uciążliwości mogą być podstawą do wypłaty zadośćuczynienia przez zarządcę drogi. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 6 grudnia 2013 roku (sygn. akt I ACa 905/13) zadośćuczynienie na rzecz właściciela nieruchomości, u którego doszło do naruszenia dóbr osobistych – polegających na zakłóceniu prawa do wypoczynku i niemożności korzystania ze swojej nieruchomości wyniosło 30 tysięcy złotych.

Zadośćuczynieniom lub odszkodowaniom wypłacanym na rzecz poszkodowanych często towarzyszy wykonanie dodatkowych zabezpieczeń w postaci np. instalacji ekranu przeciwdrganiowego czy zewnętrznych ścian akustycznych.

Wpływ drgań na budynek podczas budowy drogi

Inaczej przedstawia się proces ubiegania się o odszkodowanie w przypadku uszkodzenia domu przez wibracje generowane przez ciężki sprzęt budowlany lub pojazdy poruszające się podczas budowy drogi.

Oddziaływania dynamiczne z budowy szkodzić mogą nie tylko budynkom, ale też i mieszkańcom. Teren budowy to zarówno praca ciężkiego sprzętu (np. koparki), jak również poruszanie się pojazdów generujących drgania (samochody dostawcze, ciężarowe, betoniarki). Wpływają one na uszkodzenie substancji budowlanej okolicznych zabudowań. Uporczywy i długotrwały hałas pochodzący z placu budowy może być równie destrukcyjny dla zdrowia i komfortu życia.

Roboty drogowe, a odszkodowanie

Wpływ budowy drogi na okoliczne zabudowania, wprawianie w drgania, prawdopodobieństwo destrukcji istniejących obiektów i niekorzystne oddziaływania prowadzonych prac na mieszkańców to spora odpowiedzialność ciążąca na firmach budowlanych. Są oni z reguły ubezpieczeni na okoliczność pojawienia się wzmiankowanych szkód. W konsekwencji, to ubezpieczycielowi przekazywane są roszczenia odnośnie odszkodowań.

Odpowiedzialność firm budowlanych opiera się na zasadzie ryzyka. Cytując wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2001 roku (II UKN 424/00), najłatwiej przedstawić tę zasadę następująco: „Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka (art. 435 § 1 k.c.) oparta jest na założeniu, że samo funkcjonowanie zakładu wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody stwarza niebezpieczeństwa wyrządzenia szkody, niezależnie od działania lub zaniechania prowadzącego taki zakład, który przyjmuje odpowiedzialność niezależną od winy prowadzącego przedsiębiorstwo ani od bezprawności jego zachowania”.

Od powyższej zasady istnieją wyjątki wskazane w Kodeksie cywilnym. Firma budowlana ponosi bowiem odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. I kierując się tą zasadą, roszczenia poszkodowanych są ściśle weryfikowane przez ubezpieczyciela. Jeżeli do szkody nie doszło wskutek działania siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, firma poniesie odpowiedzialność.

Wysokość odszkodowania za uszkodzenia budynku

Przykłady odszkodowań za uszkodzone budynki:

• Podczas budowy centrum handlowego przy jednej z głównych ulic miasta zostały uszkodzone okoliczne kamienice. Roszczenie poszkodowanych opiewało na 1,2 mln złotych. Budynki nie nadawały się do zamieszkania, popękały ściany, około 40 rodzin musiało przenieść się do lokali zastępczych. Prezydent miasta wydał zarządzenie o rozbiórce budynków. Roszczenie zostało zakwestionowane przez wykonawcę prac, który wskazywał na spore zniszczenie budynków zanim przystąpiono do pracy. Finalnie doszło do ugody opiewającej na około 700 tysięcy złotych odszkodowania.

• Inny przykład sprawy o odszkodowanie to roszczenie o wypłatę 20 tysięcy złotych za zniszczenie budynku w wyniku wykonywanych prac przy budowie sieci kanalizacyjnej. Prace z udziałem ciężkiego sprzętu, również na terenie posesji poszkodowanej, dotyczyły wykopów i budowy studzienek. Drgania przy robotach uszkodziły fundamenty (pęknięcia). Popękał także tynk na ścianach wewnątrz, płytki ceramiczne na posadzce, a także na płytach gipsowo-kartonowych. W konsekwencji ubezpieczyciel firmy budowlanej wypłacił poszkodowanym około 5 tysięcy złotych.

Nierzadko poszkodowani podpisują z ubezpieczycielem firmy budowlanej krzywdzące ugody, zamykające im możliwość wstąpienia na drogę sądową. Warto zatem przed podjęciem jakichkolwiek działań, skontaktować się z prawnikiem.

Adwokat Klaudia Pierzchalska

Numer telefonu: +48 514 03 22 99

Adres e-mail: adwokat@pierzchalska.com